Tổng quan hệ thống lái trên ô tô

Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao khi lái xe, bạn xoay vô lăng chiếc xe của bạn sẽ chuyển hướng theo phía bạn mong muốn? Hôm nay hãy cùng mình tìm hiểu tổng quan hệ thống lái trên xe ô tô để bạn có thể hiểu hơn về hệ thống này nhé.

Tổng quát về hệ thống lái

Tổng quan hệ thống lái trên ô tô
Tổng quan hệ thống lái trên ô tô (Ảnh: Sưu tầm)

Hệ thống lái của ô tô dùng để thay đổi hướng chuyển động nhờ quay các bánh dẫn hướng cũng như để giữ hướng chuyển động thẳng hay quay vòng của ô tô khi cần thiết.

Yêu cầu của hệ thống lái

Hệ thống lái là một trong những hệ thống điều khiển quan trọng nhất trên xe, nó phải đảm bảo những yêu cầu sau:

  • Đảm bảo tính năng vận hành cao của ô tô, nghĩa là năng quay vòng trên những  diện tích giới hạn;
  • Nhẹ nhàng trong việc điều khiển ô tô khi quay vòng tại chỗ và khi chuyển động;
  • Động học quay vòng đúng có nghĩa là khi quay vòng các bánh xe lăn tinh;
  • Truyền tối thiểu những va đập nghịch đảo lên vành tay lái;
  • Chính xác về tính tuỳ động động học và động lực học, có nghĩa là đảm bảo phối hợp chặt chẽ giữa sự tác động của hệ thống lái và sự quay vòng của các bánh xe dẫn hướng;
  • Có độ bền lâu và không bị hư hỏng trong toàn bộ thời gian phục vụ của ô tô;
  • Thuận tiện trong việc sử dụng và bảo dưỡng;
  • Không có những khe hở lớn trong hệ thống lái;
  • Có tính ổn định chuyển động: các bánh xe dẫn hướng có thể quay về vị trí ban đầu giữ được hướng chuyển động đã cho của ô tô.

Các phương pháp phân loại hệ thống lái

Hệ thống lái trên mỗi xe có đặc điểm kết cấu riêng của nó, vì thế phương pháp và cách thức tính toán chúng cũng có những điểm riêng biệt. Do đó, để có thể hệ thống hoá được các hệ thống lái chúng ta phải tiến hành phân loại và tổng hợp chúng.

Theo cách bố trí vành lái

  • Hệ thống lái với vành lái bố trí bên trái (khi chiều thuận đi đường là chiều phải);
  • Hệ thống lái với vành lái bố trí bên phải (khi chiều thuận đi đường là chiều trái).

Theo kết cấu của cơ cấu lái

  • Trục vít bánh vít (với hình quạt răng hay con lăn);
  • Trục vít đòn quay (với một hay hai ngõng trên đòn quay);
  • Thanh khía;
  • Liên hợp (Trục vít  ê-cu và đòn quay hay trục vít ê-cu và thanh khía – rẻ quạt răng).

Theo kết cấu và hoạt động của bộ trợ lực

  • Trợ lực thuỷ lực;
  • Loại trợ lực khí (gồm cả cường hóa chân không);
  • Loại trợ lực điện.

Theo phương pháp điều khiển

  • Điều khiển bằng tay;
  • Điều khiển tự động.

Theo số lượng cầu dẫn hướng

  • Một cầu dẫn hướng;
  • Nhiều cầu dẫn hướng.

Theo phương pháp quay vòng

  • Quay các bánh xe dẫn hướng quanh trụ đứng;
  • Quay cả cầu dẫn hướng.

Phân loại hệ thống lái

Cơ cấu lái trục vít – thanh răng

Cơ cấu lái trục vít thanh răng là cơ cấu lái sử dụng nhiều trên các loại xe thương mại, xe du lịch cũng còn được sử dụng nhưng ít (Terracan). Hệ thống lái bao gồm một trục vít me gắn vào trục lái, một ê cu bi có ren trong được ăn khớp với vít me thông qua các bi.

Bên ngoài ê cu cũng có răng ăn khớp với thanh kéo. Khi xoay vô lăng, ê cu bi xoay làm thanh kéo kéo thanh ba ngang để điều khiển bánh lái.

Cơ cấu lái trục vít cung răng
Cơ cấu lái trục vít cung răng (Ảnh: Sưu tầm)

Cấu tạo

Cấu tạo cơ cấu lái trục vít thanh răng
Bánh răng bán nguyệt; thanh kéo; trục lái; ê cu bi; bi tuần hoàn; trục vít me; ba ngang; ba dọc; cột lái; vô lăng (Ảnh: Sưu tầm)

Cơ cấu lái trục vít – con lăn

Khi người điều khiển xoay vành tay lái qua lại, trục lái xoay làm cho trục vít xoay tác động lên con răng có 3 răng quay như vậy là đòn quay đứng dịch chuyển qua lại quanh trục của con lăn có 3 răng làm dẫn động các bánh xe dẫn hướng quay theo yêu cầu mà người điều khiển cần đến.

Cơ cấu lái trục vít con lăn
Cơ cấu lái trục vít con lăn (Ảnh: Sưu tầm)
Cơ cấu lái kiểu trục vít con lăn
1- Trục để nối với trục lái; 2- Trục vít; 3- Con lăn ba răng; 4- Đòn quay đứng (Ảnh: Sưu tầm)

Là một trong những hệ thống đặc biệt quan trọng trên ô tô, hệ thống lái có vai trò giữ cho ô tô chuyển động theo quỹ đạo nhất định hoặc thay đổi hướng di chuyển của ô tô theo mong muốn của người lái. Bài viết này, mình đã giới thiệu đến các bạn tổng quan hệ thống lái, hy vọng bài viết sẽ hữu ít với các bạn.

Trên đây mình đã giới thiệu đến các bạn tổng quan hệ thống lái trên ô tô, mình hy vọng bài viết hữu ít với các bạn. Nếu thấy hay hãy chia sẽ bài viết để ủng hộ một phần công sức của admin nhé. Xin cảm ơn các bạn!

Theo dõi mình: Facebook